W miejskim krajobrazie Zielonej Góry przez kilkaset lat można było odnaleźć mnóstwo pomników oraz rzeźb. Część ich przetrwała do dziś, ale wiele z nich zniknęło bezpowrotnie. Były jednak takie rzeźby, które jednoznacznie kojarzyły się z konkretnym miejscem. Bezapelacyjnie do takich należy zaliczyć „Ich Dwoje”, przez brać studencką nazywane „Entami”
Mało osób wie, że w Zielonej Górze w latach 70. XX wieku odbywały się Zielonogórskie Spotkania Rzeźbiarskie, a ich celem było „pozyskanie dla zielonogórskiej przestrzeni miejskiej stojących na wysokim poziomie dzieł rzeźbiarskich z uwzględnieniem tradycji i tożsamości kulturowej Zielonej Góry”. Komisja zapraszała do udziału w tym przedsięwzięciu śmietankę ogólnopolskich twórców. Jednym z nich był Józef Marek – profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
Artysta postanowił stworzyć rzeźby nawiązujące do ludzi, a swoje dzieła rzeźbił na terenie dzisiejszego Muzeum w Ochli. Ciekawostka było to, że drewno do „gigantów” było wycinane w różnych miejscach ze względu na swoje przekroje wg specjalnych życzeń rzeźbiarza. Wszystkie elementy były wykonane z jednego kawałka, a następnie w późniejszym etapie ze sobą łączone na specjalne kotwy. Jednym z dzieł była praca pt. „Ich Dwoje”, która po ukończeniu miały stanąć na terenie Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Zielonej Górze w pobliżu istniejącej galerii uczelnianej.
Rzeźby były tak wielkie, że aby je przetransportować należało użyć dźwigów. Sam montaż także nie był łatwy, gdyż najpierw należało wykopać prawie dwumetrowe wzmocnione doły mogące utrzymać wysokie na ponad 10 metrów rzeźby. Dzieło zamontowano w 1976 roku.
„Ich Dwoje” przez studentów zwane Entami przy uczelni trwały 30 lat. Niekonserwowane zaczęły „podupadać na zdrowiu”. Na przełomie 2006/2007 roku podczas silnego wiatru część rzeźb została ułamana i spadła niedaleko budynku. Podjęto wówczas decyzje o zlikwidowaniu Ent. Zostały one pocięte na kawałki i zutylizowane. Jednak nie do końca zniknęły. Studenci z nieistniejącej już Gazety Samorządu Studenckiego „Uzetka” do swojej siedziby zabrali jedną z dłoni Ent. Dzisiaj dłoń ta znajduje się w siedzibie Akademickiego Radia INDEX.
Źródła:
-opracowania własne;
-zbiory Archiwum Państwowego w Zielonej Górze;
-I. Filipczuk, J. Muszyński, „Józef Marek. Rzeźbiarstwo”, Zielona Góra 1997;
-I. Myszkiewicz, „Signum Temporis. Zielonogórskie pomniki i rzeźby plenerowe”, Zielona Góra 2015.
Tekst:
dr Grzegorz Biszczanik – historyk, filokartysta, znawca dziejów Zielonej Góry
