2021 rok ma aż czterech literackich patronów. Będziemy świętować dwusetną rocznicę urodzin Cypriana Kamila Norwida. Minie też sto lat od narodzin Tadeusza Różewicza, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i Stanisława Lema. Co łączy, a co różni tych twórców? W „Polskim na tapecie” skupiliśmy się na dwóch postaciach – Tadeuszu Różewiczu i Krzysztofie Kamilu Baczyńskim.
Dla obu literatów wspólnym doświadczeniem była niewątpliwie II wojna światowa. Baczyński zginął jednak w trakcie powstania warszawskiego, Różewicz zaś przeżył.
Baczyński zginął w wieku 23 lat. Był poetą, który pisał o zagrożeniu wojennym bezpośrednio. Jego poezja jest „zanurzona” w czas wojny i okupacji. Różewicz przeżył – był jednym z ocalonych. Jak sam mówił o sobie: „ocalałem prowadzony na rzeź”. Zmarł w wieku 93 lat. Towarzyszył naszej współczesności, był tym poetą, który pisał o naszym tu i teraz, rozpoznawał znaki czasu.
Obu poetów łączy nawiązanie do innego patrona tego roku – Cypriana Kamila Norwida.
To, co ich łączy, to nie tylko „odpowiednie dać rzeczy słowo”, jak mówił Norwid – bo to jest zadaniem każdej poezji, żeby znalazła odpowiedni wyraz dla przeżyć wypowiadanych przez poetę – ale też to, co Norwid nazywał ironią. Mówił, że ironia jest „koniecznym bytu cieniem”. Nie chodzi o ironizowanie, ale raczej o spojrzenie na wydarzenia, na to co się dzieje, z pewnego dystansu.
Właśnie ze względu na ironiczny stosunek do świata i jego problemów szczególnie chętnie czytany jest Różewicz. Także forma jego utworów znajduje uznanie czytelników i twórców poezji, w tym również studentów.
Myślę, że rzeczywiście Różewicz jest dla studentów poetą bardziej żywym, bardziej aktualnym. Chociażby poprzez poetykę jego wierszy – poprzez wiersz wolny, który znalazł tylu naśladowców. Można powiedzieć, że młodzi ludzie, chcąc nie chcąc, często bezwiednie, wchodzą tę różewiczowską frazę, piszą Różewiczem. On zaproponował bardzo wyrazisty, nośny sposób pisania i mówienia. Myślę, że cały czas jest tym poetą, który inspiruje.
W całej audycji “Polski na tapecie” usłyszycie również wybrane wiersze K. K. Baczyńskiego i T. Różewicza.
