Dziś obchodzimy Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. Święto ma zwrócić naszą uwagę na różnorodność i znaczenie języków ojczystych na świecie. Jest również okazją do refleksji. Na przykład takiej, jak w debacie organizowanej przez Radę Języka Polskiego. Tematem tegorocznego spotkania był „Język a wykluczenie”.
O tym, czy i w jaki sposób w języku polskim kogoś wykluczamy, rozmawialiśmy z prof. Marianem Bugajskim – językoznawcą z Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Ja osobiście nie uważam, że w języku to się w jakiś sposób przejawia. Oczywiście, jest tak, że język może służyć do wykluczania. Środki językowe mogą służyć do tego, że dzielimy się chociażby ze względu na osoby. A więc mamy pierwszą, drugą i trzecią osobę – „ja”, „ty”, „on”; „my”, „wy”, „oni”. I teraz proszę sobie wyobrazić, że jesteśmy tutaj, rozmawiamy ze sobą, i to jesteśmy „my”. A tam są jacyś „oni”. Jeśli to w ten sposób traktujemy, to jest zabieg językowy. Mówię „oni”, „jacyś”. „Oni” nie są z nami, są gdzieś tam dalej. Może są przeciw nam, może są naszymi wrogami. To gramatyka nasuwa takie granice.prof. Marian Bugajski
Prof. Bugajski uważa, że jesteśmy świadomi tych podziałów dzięki mediom. Środki masowego przekazu zwracają na to uwagę. Przedstawiają np. dyskryminację ze względu na płeć czy orientację seksualną.
Przejawem wykluczenia są również stereotypy językowe.
Jeśli byśmy mieli odnosić się do stereotypów narodowych czy narodowościowych, proszę zwrócić uwagę, że my generalnie wykluczamy obce nacje. Traktujemy obce nacje niejako pogardliwie. A więc mówimy o „Angolach”, „żabojadach”, „makaroniarzach”, „Pepikach”, „Szwabach”, „Ruskich” czy jeszcze gorzej – „Ruskach”. Jesteśmy niejako z natury języka wrogo nastawieni, w każdym razie niechętnie nastawieni. Czy z tym trzeba walczyć? Nie, trzeba wychowywać, kształtować pozytywne stereotypy.prof. Marian Bugajski
Zdaniem prof. Mariana Bugajskiego, powinniśmy zwracać uwagę innym ludziom, że niektóre określenia w języku polskim mogą być obraźliwe. Także te słowa, które dla nas są neutralne, bez negatywnych cech, mogą być odebrane jako krzywdzące.
Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl+Enter.
Kontynuując przeglądanie strony, wyrażasz zgodę na używanie przez nas plików cookies. Czytaj dalejAKCEPTUJĘ
Privacy & Cookies Policy
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.