Czerniak może rozwinąć się wszędzie tam, gdzie występują komórki barwnikowe, np. na skórze, wewnątrz gałki ocznej, na błonie śluzowej narządów płciowych, odbytu czy w jamie ustnej. Wśród czynników ryzyka najczęściej wymienia się:
- intensywne opalanie się na słońcu i w solariach,
- intensywne opalanie się w dzieciństwie, które doprowadziło do oparzeń słonecznych,
- dużą liczbę znamion oraz znamiona wrodzone,
- znamiona występujące w miejscach często podrażnianych ubraniem, np. w pasie czy pod ramiączkiem stanika,
- jasną karnację, liczne piegi, rude lub blond włosy i niebieskie tęczówki,
- skłonności rodzinne
Przede wszystkim trzeba obserwować znamiona wrodzone, zwłaszcza te duże. W 10-15 proc. przypadków rozwija się z nich czerniak. W profilaktyce tej choroby niezwykle ważne jest nasze postępowanie. W przypadku czerniaka najważniejsze jest:
- unikanie nadmiernego opalania oraz poparzeń słonecznych
- regularne kontrolowanie znamion występujących na skórze
- utrzymywanie prawidłowej masy ciała
- rzucenie palenia tytoniu
- aktywność fizyczna
- ograniczenie alkoholu
- wprowadzenie do diety warzyw i owoców bogatych w antyoksydanty. Są to, np. truskawki, winogrona, czerwona kapusta, pomarańcze, brokuły.
Czerniak, wbrew temu, co sugeruje jego nazwa, nie musi być czarny. Może mieć zabarwienie czerwone, ciemnoniebieskie, szare, a nawet cieliste. Rozwijający się czerniak może wywoływać swędzenie. Zmiany w obrębie znamienia, budzące podejrzenia o rozwój raka, określa się skrótem ABCD, gdzie: A to asymetria – zmiana kształtu znamienia z okrągłego na niesymetryczne, B to brzegi – nierówne lub postrzępione, C to kolor (od ang. colour) – zmiana zabarwienia, np. ściemnienie, rozjaśnienie lub różne barwy na znamieniu, D rozmiar (od ang. diameter) – każde znamię o średnicy większej niż 6 mm powinno być dokładnie zbadane przez dermatologa lub onkologa. Im wcześniej, tym lepiej Gdy wystąpi jedna ze zmian opisana w systemie ABCD, trzeba zgłosić się do lekarza. Jeśli po badaniu dermatoskopem jest podejrzenie czerniaka, wycina się całe znamię z marginesem zdrowej skóry, a usunięte tkanki oddaje się do badania histopatologicznego. Kolejne badanie to USG, które sprawdza, czy w węzłach nie ma przerzutów. Jeśli nie daje jasnej odpowiedzi, usuwa się węzeł wartowniczy – pierwszy węzeł chłonny, który jest na drodze naczyń limfatycznych biegnących od guza do układu chłonnego.
Autor: Źródło informacji: INTERIA.PL