Pieniądze w tegorocznej edycji Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki przeznaczone zostaną m.in. na dokończenie sejmowego wydania Dzieł Wszystkich Jana Kochanowskiego, badania historyczne i inwentaryzacyjne poświęcone Cmentarzowi na Rossie w Wilnie czy dofinansowanie przekładów na języki obce monografii i publikacji poświęconych literaturze polskiej.
– Nauki humanistyczne i społeczne mają nie mniejsze znaczenie dla rozwoju cywilizacyjnego kraju, niż dyscypliny przyrodnicze czy techniczne. Bez zrównoważonego rozwoju nauk nie byłoby bowiem postępu – mówi o programie prof. Barbara Kudrycka. – To dlatego dwa lata temu ustanowiliśmy Narodowy Program Rozwoju Humanistyki, gwarantując finansowe wsparcie dla projektów naukowych o niepodważalnym znaczeniu dla naszego języka, literatury czy historii.
W tegorocznej edycji Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki dofinansowanie uzyskały projekty w trzech modułach: badawczym (wspieranie długofalowych prac dokumentacyjnych, edytorskich i badawczych o fundamentalnym znaczeniu dla dziedzictwa i kultury narodowej oraz projekty realizowane we współpracy międzyśrodowiskowej i międzydyscyplinarnej przez zespoły polsko-zagraniczne), w module wspierającym młodych humanistów (wspieranie zespołowych badań naukowych realizowanych przez doktorantów w ramach współpracy międzyinstytucjonalnej, interdyscyplinarnej lub międzynarodowej, finansowanie stypendiów doktorskich i post-doktorskich na realizację projektów o istotnym znaczeniu dla humanistyki) oraz w module upowszechniającym wyniki polskich badań humanistycznych na świecie (tłumaczenia i publikacja dzieł o najwyższym poziomie naukowym).
Narodowy Program Rozwoju Humanistyki został ustanowiony 5 listopada 2010 roku. Jego budżet to prawie 200 mln zł. Dotychczas w programie sfinansowano projekty badawcze na ponad 110 mln zł. Będą one realizowane przez polskich humanistów przez najbliższe lata. Przed ustanowieniem programu średnie nakłady na projekty badawcze w dziedzinach humanistycznych wynosiły ok. 15-19 mln zł rocznie.
Program to nie jedyne wsparcie dla badaczy z obszaru nauk humanistycznych. Badania prowadzone przez humanistów oraz staże podoktorskie dofinansowuje także Narodowe Centrum Nauki. Kwoty na granty rosną z roku na rok. W 2011 roku było to ok. 24 mln zł, a w 2012 – ponad 36 mln zł. Coraz więcej pieniędzy NCN przeznacza też na nauki społeczne, np. pedagogikę, psychologię, socjologię, prawo, ekonomię, demografię. W 2011 roku ponad 40 mln zł, a w tym roku jest to prawie 59 mln zł.
Fundusze dla badaczy rozdzielne są w konkursach. Równy dostęp do grantów – w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki oraz przyznawanych przez NCN – mają naukowcy z uczelni publicznych i niepublicznych.
Autor: Paweł Hekman