POLSKA I ŚWIAT:

Kto dostanie w tym roku Nobla?

W dziedzinie fizjologii lub medycyny nagrodzeni mogą być badacze pracujący nad bólem lub wpływem genów na choroby. W dziedzinie fizyki kandydatami są Amerykanie i Niemiec pracujący nad związanym z elektrycznością zjawiskiem Halla lub badacze zajmujący się nanolaserami oraz nowoczesnymi nośnikami pamięci. W dziedzinie chemii Thomson Reuters typuje badaczy zajmujących się organicznymi diodami i nowymi materiałami. Wśród typowanych ekonomistów są eksperci na polu przedsiębiorczości, socjologii ekonomicznej i tak zwanej teorii rozwoju gospodarczego Schumpetera. 
 
W ciągu ostatnich 12 lat Thomson Reuters 35 razy poprawnie wytypował laureatów. Obserwatorzy podkreślają, że odgadnięcie z wyprzedzeniem decyzji Komitetu Noblowskiego jest niezwykle trudne.
 
Dodajmy, że prestiżowe wyróżnienia, przyznawane są już od 113 lat. Zgodnie z wolą fundatora, dostają je osoby, "których praca w poprzednich latach przyniosła największe dobro dla ludzkości". Alfred Nobel zmarł 10 grudnia 1896 roku. 
 
Każdy z laureatów otrzymuje złoty medal i dyplom honorowy. Nagroda Nobla ma także wymiar finansowy. W 2012 roku z powodu kryzysu Fundacja Noblowska zmniejszyła kwotę nagrody o 20 procent – z przyznawanych 10 milionów do 8 milionów szwedzkich koron. 
 
W ciągu 113 lat historii Nagród Nobla, wyróżniono nimi 850 osób oraz 25 organizacji. W ręce kobiet Nobel trafiał 45 razy, w tym dwa razy do Marii Skłodowskiej-Curie, co oznacza, że nagrodzono w sumie 44 panie.
 
Najmłodszym noblistą w historii był Lawrence Bragg, który w 1915 roku, mając 25 lat odebrał wspólnie z ojcem wyróżnienie w dziedzinie fizyki. Najstarszym był Leonid Hurwicz. Gdy w 2007 roku przyznano mu Nobla w dziedzinie ekonomii, miał 90 lat. 
 
Zgodnie z zasadami, Nagród Nobla nie przyznaje się pośmiertnie. Zdarzyło się to jedynie trzy razy, gdy przyszli laureaci zmarli już po otrzymaniu nominacji. Sytuacja taka miała miejsce w przypadku: Erika Axela Karlfeldta w 1931 roku, który otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury, Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych Daga Hammarskjölda, wyróżnionego w 1961 roku Pokojową Nagrodą Nobla, i Ralpha Steinmana, nagrodzonego 3 lata temu, w dziedzinie medycyny i fizjologii. 
 
W historii Nagrody Nobla sześciu laureatów odmówiło jej przyjęcia, z czego cztery osoby uczyniły to w obawie przed represjami władz: Richard Kuhn, Adolf Butenandt, Gerhard Domagk i Borys Pasternak. 
 
Natomiast w przypadku Pokojowej Nagrody Nobla pięciokrotnie nie był możliwy jej odbiór przez laureatów, przede wszystkim z przyczyn politycznych, jak na przykład w roku 1935, kiedy Adolf Hitler nie wypuścił z obozu pracy pacyfisty Carla von Ossietzkiego czy w 1983 roku gdy, władze PRL odmówiły wydania paszportu Lechowi Wałęsie.
 
Jedynym uczonym, który dwukrotnie otrzymał Nobla w pojedynkę jest amerykański fizyk i chemik Linus Pauling – w 1954 roku otrzymał wyróżnienie w dziedzinie chemii, a w 1962 roku – Pokojową Nagrodę Nobla.
 
Trzykrotnie pokojowym Noblem nagrodzono Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża

Autor: Paweł Hekman / IAR

Zobacz więcej

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Back to top button
0:00
0:00